در جهان امروز که تکنولوژی و دنیای صفحه‌نمایش‌ها پیشرفت روزافزونی داشته است؛ انتظار می‌رود هزینه‌ی تقریباً زیادی که برای تلویزیون هوشمند پرداخت می‌کنیم، بهترین‌ها را در قاب خود جای داده باشد. OLED یا دیود ساطع‌کننده‌ی نور ارگانیگ فناوری‌ای برای پنل‌ها است که روز‌به‌روز بیشتر گسترش می‌یابد و کمپانی‌های بزرگ تولیدکننده تلویزیون همواره در تلاش هستند تا محصولات خود را در بالاترین کیفیت ممکن روانه‌ی بازار کنند تا محبوبیت خود را در میان طرفدارانشان از دست ندهند؛ از همین رو هر ساله شاهد نوآوری‌ها و فناوری‌های جدیدی از سوی غول‌های تکنولوژی دنیا هستیم. نمایشگرها با فناوری‌ها و پنل‌های متفاوتی در بازار فروخته می‌شوند و هر نمایشگر هم بسته به فناوری و پنل و قابلیت‌هایی که ارائه می‌دهد، می‌تواند برای تجربه‌ی کاربری رضایت‌بخش بسیار تأثیرگذار باشد. تلویزیونها همچون کامپیوترها و مانیتورها از فناوری‌های پیچیده‌ای بهره می‌برند که درصورت اطلاع از آنها می‌توانید بسته به نیاز و کاربری خود، بهترین محصول را با قیمتی مناسب خریداری کنید. فناوری نمایشگرها از زمان معرفی آنها به عرصه‌ی الکترونیک، با تغییرات و پیشرفت‌های بسیار زیادی همراه بوده است و امروزه خریداران با انتخاب‌های زیادی رو‌به‌رو هستند. ابتدا صنعت مذکور بهطور انحصاری در دست نمایشگرهای قدیمی CRT (صفحه فلورسنت و لوله‌ی پرتوی کاتُدی) بود. این نمایشگرها سنگین و بزرگ بودند و فضای زیادی اشغال می‌‌کردند؛ اما امروزه فناوری‌های جدیدتری همچون LCD (صفحه‌ی نمایش تخت) و LED (نور پس‌زمینه) جایگزین CRT شده‌اند که در انواع مختلف دستگاه‌ها استفاده می‌شوند. پنل‌های OLED با بهره‌مندی از پلیمرهای ساطع‌کننده‌ی نور، نمایشگرهایی نازک و کم‌مصرف محسوب می‌شوند و از فناوری کاملاً متفاوتی نسبت‌به پنل‌های LCD استفاده می‌کنند.
آشنایی با پنل OLED
در دنیای دیجیتال امروزی تکنولوژی استفاده شده در پنل OLED به‌عنوان پیشرفته‌ترین و کامل‌ترین فناوری ساخت نمایشگر در دنیا شناخته می‌شود و از LEDهای ارگانیک بسیار کوچکی بهره می‌برد که درصورت دریافت الکتریسیته، نور رنگی ساطع می‌کنند. برای ایجاد تصویری در نمایشگر، تنها به نورهای قرمز، سبز و آبی‌نیاز داریم و پنل OLED با ارسال سیگنال الکتریکی به هر پیکسل جداگانه، این نور‌ها را تولید می‌کند. میلیون‌ها LED کوچک در نمایشگرهای OLED می‌توانند با استفاده از فناوری تابشی به‌تنهایی و بهطور مستقل از هم رنگ خاصی تولید کنند. میزان توانایی تولید رنگ مشکی در هر نمایشگر، از عوامل تعیین‌کننده مهم در کیفیت تصویر آنها به‌شمار می‌رود و OLEDها با کمک فناوری ساخت خود، بهتر از هر نمایشگر دیگری می‌توانند رنگ مشکی را نمایش دهند.
مزایای پنل OLED
تلویزیونهای OLED از آن‌جایی‌که نیازی به نور پس زمینه ندارند، وزن بسیار کمتری نسبت‌به رقبای LCD خود دارند و بسیار نازک‌تر هستند و نمایشگرهای 4 تا 7 میلی‌متری مبتنی‌بر این فناوری با وزن بسیار کم تولید می‌شوند. هر پیکسل با روشن و خاموش شدن می‌تواند مشکی مطلق به‌وجود آورد و درنتیجه، وضوحی چشمگیر را به‌نمایش بگذارد. OLEDها با تراکم پیکسل بالایی که دارند، تجربه‌ی بهتر و کنتراست فوق‌العاده‌ای برای کاربران به ارمغان می‌آورند. مشکی در این نمایشگرها بسیار عمیق و سفید نیز در سطح رضایت‌بخشی است. تلویزیون اولد دارای زاویه دید تا 180 درجه است که پیکسل آنها نور پس زمینه نیاز ندارد. ویژگی نمایشگر که بهتر از پیکسل‌های موجود در بازار هستند، ارزش تکنولوژی را برای مصرف‌کنندگان افزایش می‌دهند و بنابراین کلیدی برای رشد بازار تلویزیون OLED در سراسر جهان هستند. گیمرها و طرفداران فیلم‌های سینمایی عاشق OLED می‌شوند؛ این نمایشگرها زمان پاسخ‌دهی به‌مراتب سریع‌تری از LCDها دارند. در بعضی از شرایط، OLEDها می‌توانند تا 1000 برابر سریع‌تر از LED LCDهای رایج بازار باشند و از این بابت تماشای تصاویر فیلم‌های اکشن یا مسابقات ورزشی یا بازی‌های ویدئویی درOLEDها بسیار جذاب است.
معایب پنل OLED
با وجود تمام قابلیت‌های پنل‌های OLED، این پنل‌ها نیز بی‌نقص نیستند. در روشن‌‌ترین حالت ممکن، تلویزیونهای OLED رقابت را به تلویزیونهای LCD واگذار می‌کنند. تلویزیونهای OLED در روشن‌‌ترین حالت ممکن 700 تا 800 نیت روشن می‌شوند؛ درحالی‌که روشنایی تلویزیونهای LCD در بازه 1400 تا 1500 نیت هم قرار می‌‌گیرد. یکی از معایب عجیب تلویزیونهای OLED این است که رنگهای آنها به‌صورت پیش‌‌فرض کالیبره نیستند. حتی اگر دو تلویزیون OLED از یک شرکت خاص و با مدل یکسان را بررسی کنید، متوجه خواهید شد که دقت رنگهای پیش‌‌فرض آنها با یکدیگر متفاوت است. ظاهراً ازلحاظ طیف رنگ (Color Gamut) هم صفحات LCD با تکنولوژی نقاط کوانتومی قادر به تولید رنگهای بیشتر و دقیق‌‌تری نسبت‌به OLEDها هستند. علاوه‌براین خطر Burn-in یا سوختگی دائمی تصویر در پنل‌های OLED وجود دارد؛ مخصوصاً زمانی‌که عناصر مدت زیادی روی نمایشگر ثابت باقی می‌مانند. در برخی از نمایشگرها، چنانچه تصویر به‌مدت طولانی روی نمایشگر نمایش داده شود، جای تصویر روی نمایشگر باقی می‌ماند و خود‌به‌خود هم برطرف نمی‌شود. به این پدیده سوختگی تصویر یا سوختگی نمایشگر گفته می‌شود. Burn-in زمانی رخ می‌دهد که تعدادی از پیکسلها بیش از سایر پیکسلها استفاده شوند و رنگ آنها کمی با رنگ سایر پیکسل‌های اطراف تفاوت پیدا کند. در چنین شرایطی، پیکسل‌های آسیب‌دیده نمی‌توانند تغییر رنگ دهند.
هزینه تولید بالا
نمایشگرهای OLED هنوز به‌صورت عمده و همه‌گیر به بازار عرضه نمی‌شوند و برای تولیدکنندگان دستیابی به مقیاس‌های بیشتر از نظر اقتصادی دشوار است و به هزینه‌های بالا می‌انجامد. علاوه‌براین، تولیدکنندگان نمایشگر OLED به تجهیزات و تکنولوژی پیشرفته برای فرایند تولید نیاز دارند واقعیتی که مشهود است، قیمت بالای تلویزیونهای اولد به نسبت تلویزیونهای LED معمولی است. حتی اگر با تخفیف شگفت‌انگیز بخواهید تلویزیون اولد تهیه کنید باز هم قیمت این تلویزیونها بالاتر از قیمتی است که بابت تلویزیونهای LED خواهید پرداخت. اولین تلویزیون OLED مربوط به کمپانی سونی بود که در سال 2008 با اندازه‌ی 11 اینچ معرفی شد. اما این تلویزیون به‌صورت تجاری وارد بازار نشد و بیشتر جنبه‌ی تبلیغاتی داشت. از آن زمان تاکنون تلویزیونهای اولد در این سایز در دسترس قرار نگرفته‌اند. تلویزیون 55 اینچ، محبوب‌ترین تلویزیون در بین سایزهای تولید شده است که معمولاً برای سالن 30 متری یا بیشتر مناسب است. اگر شما به دنبال تلویزیونی با سایز نمایشگر کوچک‌تر هستید، مطمئناً باید دور تلویزیونهای اولد را خط بکشید. از آن‌جایی‌که تلویزیونهای OLED در سایزهای بالاتر از 55 اینچ ساخته می‌شوند، در بین تلویزیونهای اولد نمی‌توانید تلویزیون 49 یا 43 اینچ مورد نیازتان را پیدا کنید. احتمالاً دلیل تولید نشدن تلویزیونهای اولد برای سایزهای پایین‌تر از 55 اینچ به هزینه بردار بودن این کار و تأثیر کم در سایزهای کوچک‌تر مربوط شود. به‌هرحال این گزینه را هم می‌توان به معایب تلویزیونهای اولد اضافه کرد چرا که اگر به یک تلویزیون 43 اینچ نیاز دارید ممکن است قید خرید تلویزیون اولد را بزنید یا این که اگر اولد می‌خواهید چاره‌ای جز انتخاب تلویزیونی با سایز بزرگ‌تر ندارید.
مقایسه LCD و OLED
LCD به فیلتر رنگ و مایع کریستالی روی نور پس‌زمینه مجهز است و پلاسما نیز از نور ماوراء‌بنفش تولید‌شده‌ی بسته‌های گازی بهره می‌برد که فسفرهای رنگی قرمز، آبی و سبز را تحریک می‌کنند. مهم‌ترین برتری OLEDها آن است که هر پیکسل به‌‌طورمستقیم نور ساطع می‌کند. ازطرف‌دیگر پنل‌های LCD نور پس‌زمینه را با لامپ‌های LED یا فلورستنت تأمین می‌کنند. درواقع، پنل‌های OLED می‌توانند وضعیت تک‌تک پیکسلها را از روشن به خاموش تغییر دهند؛ به‌همین‌دلیل، دیگر مانند پنل‌های LCD در اطراف اجسام روشنایی دیده نمی‌شود و رنگ مشکی عمیق‌تر و یکنواخت‌تر نمایش داده می‌شود.
مقایسه LED و OLED
پنل LED نوعی نمایشگر صفحه‌تخت سبک با عمق کم است و درواقع نوعی پنل LCD به‌شمار می‌رود که ساختاری مشابه، اما فناوری متفاوتی برای تابش نور پس‌زمینه با LCD دارد. در LEDها برای تولید نور به‌جای لامپ فلورسنت، از سیستم نورافشانی LED و به‌جای سیستم بک‌لایت یکپارچه برای نوردهی پیکسلها، از لامپ‌های LED استفاده می‌شود. پنل‌های LED مصرف انرژی کمتری از LCD و پلاسما دارند؛ اما بازهم با OLEDها قابل مقابسه نیستند. OLEDها از موادی بهره می‌برند که از کربن ارگانیک ساخته شده و با عبور جریان، نور تولید می‌کنند. اگر بخواهیم ساده‌تر توضیح دهیم، LEDها همچون لامپ‌های کوچک کنار‌هم قرار می‌گیرند؛ درحالی‌که OLEDها سطوحی هستند که نور ساطع می‌کنند.
انواع مختلف پنل OLED
PMOLED (ماتریس غیرفعال)
PMOLED یا Passive-matrix OLED به نوارهای کاتد، لایههای آلی و نوارهای آند مجهز هستند که نوارهای آند عمود بر نوارهای کاتد تعبیه شده‌اند؛ تقاطع کاتد و آند پیکسل‌هایی را تشکیل می‌دهد که در آن نور ساطع می‌شود. مدار خارجی جریان را به نوارهای انتخابی آند و کاتد تعیین می‌کند که کدام پیکسلها روشن و کدام پیکسلها خاموش شوند. ساخت پنل‌های PMOLED آسان است؛ اما انرژی بیشتری از سایر انواع OLED مصرف می‌کنند که عمدتاً به‌دلیل برق مورد‌نیاز برای مدار خارجی است. PMOLED برای نمایشگر گوشی‌ها و دستگاه‌های پرتابل و پخش‌کننده‌های MP3 استفاده می‌شود.
AMOLED (ماتریس فعال)
AMOLED یا Active-matrix OLED از لایههای کاملی از کاتد و مولکول‌های آلی و آند بهره می‌برند که لایه آند روی یک آرایه ترانزیستور لایه‌نازک (TFT) تعبیه شده است. این آرایه ماتریسی را تشکیل می‌دهد که تعیین‌کننده‌ی روشن یا خاموش شدن هر پیکسل میباشد. آرایه‌ی TFT به انرژی کمتری از مدارهای خارجی نیاز دارد، پنل‌های AMOLED انرژی کمی مصرف می‌کنند؛ بنابراین، برای نمایشگرهای بزرگ‌تر کارآمدتر هستند. افزون‌بر‌این، امولد‌ها نرخ نوسازی بالایی دارند و برای پخش ویدئو مناسب هستند. پنل‌های AMOLED قابل استفاده در مانیتورهای کامپیوتری و تلویزیونهای بزرگ و تابلوهای الکترونیکی یا تبلیغاتی است.
OLED شفاف
OLEDهای Transparent فقط به اجزای شفاف (زیر لایه و کاتد و آند) مجهز هستند و وقتی خاموش می‌شوند، تا 85 تصویر پشتی آن قابل‌مشاهده است. پنل‌های OLED شفاف از نوع ماتریس فعال یا غیرفعال هستند و زمان روشن شدن نور در هر دو جهت عبور می‌کند. از این فناوری می‌توان برای نمایشگرهای هدآپ استفاده کرد؛ نمایشگرهای هدآپ ابتدا برای هواپیماهای نظامی طراحی شده بودند، ولی امروزه در هواپیماهای تجاری و تانک و وسایل دیگر مانند خودروها نیز استفاده می‌شوند.
WOLED (سفید)
WOLEDها نور سفیدی را منتشر می‌کنند که روشن‌تر، یکنواخت‌تر و کارآمدتر از نور ساطع‌شده‌ی لامپ‌های فلورسنت است. در این پنل، عناصر رنگهای قرمز، سبز و آبی با‌هم ترکیب می‌شوند و با عبور جریان از آنها، این عناصر نور سفید تولید می‌کنند. این نور سفید از یک فیلتر رنگی عبور می‌کند تا عناصر پیکسل قرمز، سبز و آبی تولید شوند. نور سفید تولیدشده در تکنولوژی White OLED پایدارتر و تغییر رنگ در آن کمتر محتمل است.
OLED انتشار از بالا
OLEDهای با تابش از بالا یا Top-emitting OLED در نوع مات و بازتابنده تولید می‌شوند که برای طراحی ماتریس فعال مناسب هستند. این فناوری ممکن است در کارت‌های هوشمند دارای نمایشگر یا پیجر‌ها استفاده شود.
OLED تاشو
OLEDهای تاشو یا Foldable به زیرلایه‌هایی مجهز هستند که از فویل‌های فلزی یا پلاستیک بسیار انعطاف‌پذیر ساخته شده‌اند. این پنل‌ها بسیار سبک و بادوام می‌باشند و بهره‌مندی از آنها در محصولاتی همچون گوشی‌ها و دستگاه‌های پرتابل می‌تواند خطر شکستگی را کاهش دهد. پنل‌های OLED تاشو را بهطور بالقوه می‌توان به پارچه وصل کرد تا لباس‌های هوشمندی همراه با تراشه‌ی کامپیوتری و گیرنده‌ی GPS تولید کرد.